Jakie choroby dotykają trzustkę?
Wśród wielu ekspertów medycznych utarło się przekonanie, że każdą choroba trzustki u danego pacjenta musi wiązać się nadużywanie alkoholu lub nikotynizm. Natomiast międzynarodowe badania udowodniły, że powodów chorób trzustki jest znacznie więcej a ustalenie przyczyny takiej choroby może mieć ogromne znaczenie dla dalszego postępowania i rokowania u danego pacjenta.
Coraz więcej wagi przywiązuje się do metabolicznych i genetycznych przyczyn chorób trzustki. Takie podejście i diagnostyka ukierunkowana na konkretne czynniki ryzyka może w znaczący sposób zmienić spojrzenie na chorobę trzustki u naszego pacjenta, ukierunkować działania diagnostyczno-terapeutyczne, a w konsekwencji poprawić stan jego zdrowia i zapobiec ewentualnym powikłaniom.
Nie należy też bagatelizować podstawowych czynników działającym destrukcyjnie na trzustkę, wśród których niewątpliwie wymieniany jest alkohol. Jednak tu nie ma reguły. Są osoby, którzy spożywają alkohol w dużych ilościach i nie stwierdza się u nich chorób trzustki. Znane są nam również przypadki pacjentów, którzy zachorują na ostre zapalenie trzustki już po jednej butelce piwa. Z tego względu musimy mieć tego świadomość, zwłaszcza jeżeli w rodzinie występowały choroby trzustki, ponieważ często odpowiadają za to geny.
Kolejnym, ważnym czynnikiem powodującym procesy zapalne i nowotwory trzustki jest palenie papierosów. Wśród substancji toksycznych wchłanianych do organizmu podczas palenia, poznano już wiele kancerogenów działających niemalże bezpośrednio na trzustkę i powodujących jej nowotwory albo generujące takie zmiany w organizmie, które są mechanizmem spustowym do procesu zapalnego. Zaprzestanie palenia zdecydowanie zmniejsza prawdopodobieństwo progresji choroby trzustki.
Trzecim, bardzo ważnym czynnikiem powodującym zapalenie trzustki są złogi w pęcherzyku żółciowym (kamica pęcherzyka żółciowego). Bezobjawowa kamica pęcherzyka żółciowego nie jest przeważnie wskazaniem do cholecystektomii, czyli usunięcia pęcherzyka, jednak nawet mikrozłogi, które często nie są możliwe do wykrycia w tradycyjnym USG przezbrzusznym, tomografii komputerowej czy rezonansie magnetycznym jamy brzusznej - mogą spowodować ostre zapalenie trzustki, które często nawraca.
opracował dr hab. med. Michał Lipiński©